Hakkımızda

Çocuk Teslimi Yapılmazsa Ne Olur? Mahkeme kararına rağmen çocuğunuz size gösterilmiyor mu? Çocuk teslimi yapılmazsa ne olur, cezası nedir ve yeni yasal süreç nasıl işler? Disiplin hapsi, uzman desteği ve tüm haklarınızı A’dan Z’ye anlatan bu rehberle hak kaybı yaşamayın.

Mahkeme kararı ile ebeveynlerden birisi velayeti alırken diğer eş için çocuk ile ebeveyn arasında kişisel ilişki kurulmaktadır. Bu kişisel ilişkiye dayalı olarak ebeveyn ve müşterek çocuğun görüşmesi olarak adlandırılmaktadır. Bir ebeveyn için mahkeme tarafından belirlenen gün ve saatte çocuğuna kavuşmayı beklemek, haftanın belki de en özel anıdır. Ancak kapıyı çaldığınızda ya da belirlenen yerde beklerken o an hiç gelmediğinde, yaşanan hayal kırıklığı ve öfke tarif edilemez. Çocuk teslimi yapılmazsa ne olur sorusu, tam da bu acı tecrübenin ortasında, hukuki bir arayışın başlangıcıdır.

Boşanma sonrası velayet hakkı kendisinde olmayan ebeveynin çocukla kişisel ilişki kurma hakkı, sadece bir ebeveyn hakkı değil, aynı zamanda çocuğun üstün yararı gereği temel bir haktır. Bu hakkın engellenmesi, hem ebeveyni hem de en önemlisi çocuğu psikolojik olarak derinden yaralar. Türk hukuk sistemi, geçmişte icra memurları aracılığıyla yürütülen ve çocuklar için travmatik olabilen Çocuk Teslimi Yapılmazsa Ne Olur sorusunu, artık çok daha hassas ve çocuk odaklı bir mekanizmayla çözmektedir.

Çocukla Kişisel İlişki Kurulması Nedir ?

Çocuk Teslimi Yapılmazsa Ne Olur sorusundan önce sıkça karşılaşacağınız bazı temel kavramları doğru anlamak, sürece hakim olmanızı sağlar.

• Velayet: Anne ve babanın, reşit olmayan çocuklarının bakımı, eğitimi, korunması ve temsili gibi konularda sahip oldukları hak ve yükümlülüklerin bütünüdür. Boşanma durumunda mahkeme, çocuğun üstün yararını gözeterek velayeti bir ebeveyne verir.
• Kişisel İlişki Tesisi: Velayet hakkı kendisine verilmeyen ebeveynin çocukla düzenli olarak görüşme, vakit geçirme ve bağ kurma hakkıdır. Bu hak, mahkeme kararında (ilam) net gün ve saatler belirtilerek düzenlenir. Bu sadece bir hak değil, aynı zamanda çocuk için de bir ihtiyaçtır.
• İlam (Mahkeme Kararı): Davanın sonunda mahkemenin verdiği, taraflar için bağlayıcı olan nihai karardır. Kişisel ilişki ve çocuk teslimine ilişkin tüm detaylar bu belgede yer alır.
• Çocuk Teslimi: Mahkeme kararında belirtilen takvime uygun olarak, çocuğun kişisel ilişki kuracak olan ebeveyne teslim edilmesi ve süre bitiminde velayet sahibi ebeveyne geri verilmesi işlemidir.
• Disiplin Hapsi (Tazyik Hapsi): Hukuki bir yükümlülüğü yerine getirmeyen kişiyi bu yükümlülüğü yerine getirmeye zorlamak amacıyla verilen, para cezasına çevrilemeyen ve ertelenemeyen bir hapis türüdür. Çocuk teslimi yapılmaması durumunda uygulanan en önemli yaptırımdır ve adli sicil kaydına işlemez.

Yasal Çerçeve: Çocuk Teslimi Yapılmazsa Ne Olur, Çocuk teslimi ve kişisel ilişki kurulmasına ilişkin düzenlemeler temel olarak 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ve çocuk teslimi usulüne ilişkin güncel prosedürler ise 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu ile İcra ve İflas Kanunu’nun ilgili maddelerine dayanmaktadır. Özellikle son yıllarda yapılan yasal değişikliklerle süreç, icra dairelerinin görev alanından çıkarılarak Adalet Bakanlığı bünyesindeki Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlükleri‘ne devredilmiştir.

Çocuğun velayeti mahkeme tarafından eşlerden birisine verilirken diğer eş bakımından ise çocukla kişisel ilişki kararı kurulmaktadır. Kişisel ilişki kararı ile velayet olmayan taraf ile müşterek çocuğun belirli aralıklarla görüşmesi amaçlanmaktadır. Çocuğun üstün yararı ilkesi gereği çocuğun fiziksel ve psikolojik gelişimi açısından her iki ebeveyni ile de sağlıklı iletişim kurması gerekmektedir. Bunun sağlanması için Aile Mahkemesi tarafından kişisel ilişki kararı kurulmaktadır.

Çocukla Kişisel İlişki Nasıl Gerçekleştirilir?

Kişisel ilişki sayesinde müşterek çocuk ve velayeti olmayan ebeveynin görüşmesi amaçlanmaktadır. Bunun için velayeti elinde bulunduran ebeveyn müşterek çocuğu diğer eş ile görüşmesini sağlamaktadır. Bu hususa çocuk teslimi denmektedir.

Yeni sistemde çocuk teslimi işlemleri, Adalet Bakanlığı’na bağlı Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlükleri (ADSHM) aracılığıyla yürütülüyor.

Mahkeme Kararına Rağmen Çocuk Teslim Edilmezse Ne Yapılır ?

Eski sistemde icra memurunun ve polisin dahil olduğu, çocuk için korkutucu olabilen süreç tamamen değişti. Artık Çocuk Teslimi Yapılmazsa Ne Olur sorusunun cevabı daha insancıl, çocuk odaklı ve ücretsiz bir sistem mevcut. İşte çocuk teslimi kararına uyulmadığında izlemeniz gereken güncel yol haritası:

Adım 1: Başvuru Mercii – Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüğü

Çocuk Teslimi Yapılmazsa Ne Olur? Mahkeme kararına rağmen Çocuğunuz size teslim edilmediyse, yapmanız gereken ilk şey elinizdeki mahkeme kararı (ilam) ile bulunduğunuz yerdeki Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüğü’ne başvurmaktır.

• Nereye Başvurulur? Her adliyede bulunan bu müdürlüklere başvurulur.
• Ücretli mi? Hayır. Yeni düzenleme ile birlikte çocuk teslimi işlemleri için başvuru sahibinden herhangi bir harç veya masraf alınmamaktadır. Tüm masraflar devlet tarafından karşılanır.
• Ne Gerekli? Kimliğiniz ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair mahkeme kararının aslı veya onaylı bir sureti ile başvurmanız yeterlidir.

Adım 2: Teslim Emrinin Gönderilmesi

Müdürlük, başvurunuzu aldıktan sonra velayet sahibi (yükümlü) ebeveyne bir teslim emri gönderir. Bu emirde:

• Çocuğun, mahkeme kararında belirtilen gün ve saatte, belirlenen teslim mekanında hazır bulundurulması gerektiği,
• Bu emre uyulmaması halinde yasal yollara başvurulacağı ve hakkında zorlayıcı yaptırımlar uygulanacağı,
• Sürecin uzmanlar (psikolog, pedagog, sosyal çalışmacı) eşliğinde yürütüleceği ihtar edilir.

Adım 3: Uzmanların Devreye Girmesi ve İletişim Kurulması

Teslim emrine rağmen çocuk yine teslim edilmezse, müdürlük derhal bir veya birden fazla uzman görevlendirir. Uzmanların görevi şunlardır:

• Taraflarla İletişim: Uzman, her iki ebeveynle de iletişime geçerek durumun hassasiyetini anlatır ve iş birliği yapmaya davet eder. Amaç, süreci zorla değil, rızayla çözmektir.
• Çocuğun Bilgilendirilmesi: Uzman, çocuğun yaşı ve olgunluk düzeyine uygun bir dille süreci anlatır, endişelerini giderir ve onu diğer ebeveyniyle görüşmeye hazırlar.
• Teslim Mekanının Belirlenmesi: Çocuk teslimi artık evlere hacze gider gibi yapılmamaktadır. Genellikle adliyelerde özel olarak tasarlanmış çocuk görüşme merkezleri, okullar veya kreşler gibi çocuk dostu mekanlar tercih edilir.

Adım 4: Teslim Anı ve Sonrası

Belirlenen gün ve saatte, uzmanlar eşliğinde teslim işlemi gerçekleştirilir. Uzmanların varlığı, gerginliği azaltmayı ve sürecin çocuk üzerindeki olumsuz etkisini en aza indirmeyi hedefler. Kişisel ilişki süresi bittiğinde, çocuk yine aynı usulle ve uzman denetiminde velayet sahibi ebeveyne teslim edilir.

Adım 5: Yükümlülüğün İhlali ve Şikayet Hakkı

Tüm bu iyi niyetli ve yapıcı sürece rağmen, velayet sahibi ebeveyn çocuğu teslim etmemekte ısrar ederse, işte o zaman Çocuk Teslimi Yapılmazsa Ne Olur sorusuna karşılık ceza içeren yaptırım aşamasına geçilir.

• Şikayet: Hak sahibi ebeveyn, çocuğun teslim edilmediğini bir tutanakla tespit ettirdikten sonra, müdürlük aracılığıyla Aile Mahkemesi‘ne şikayette bulunur.
• Yargılama: Mahkeme, dosya üzerinden veya basit bir duruşma yaparak kararını verir. Karşı tarafın savunması alınır.
• Karar: Disiplin Hapsi: Mahkeme, çocuğun teslim edilmemesi eyleminin kasten yapıldığına kanaat getirirse, İcra ve İflas Kanunu’nun ilgili maddesi uyarınca, yükümlü ebeveyni üç aya kadar tazyik hapsi (disiplin hapsi) ile cezalandırır.

Uygulama Notu: Disiplin hapsi kararı verildiğinde, bu ceza ertelenemez, paraya çevrilemez ve seçenek yaptırımlara konu olmaz. Yükümlü ebeveyn, hapse girdikten sonra çocuğu teslim ederse derhal tahliye edilir. Ancak bu davranışı tekrarlaması halinde yeniden aynı ceza ile karşı karşıya kalır.

Mahkeme Kararına Rağmen Çocuk Teslim Edilmezse Hapis Cezası Verilir Mi?

Çocuk Teslimi Yapılmazsa Ne Olur sorusu ile birlikte diğer eş tarafından bu çocukla kişisel ilişki kurulması şeklindeki mahkeme kararının yerine getirilmemesi halinde cezası var mı diye bir soru akıllara gelmektedir. Kişisel ilişki şeklindeki mahkeme kararına dayalı olarak eşlerden birisi çocuk teslimini engellerse veya çocuğun babası ile görüşmesini engellerse ceza verilir. Kısacası sorumuzun cevabı Evet olacaktır.

Disiplin Hapsi Yaptırımı: Yukarıda detaylandırdığımız gibi, en temel ve etkili sonuç, 3 aya kadar disiplin hapsidir.

Velayetin Değiştirilmesi Davası: Çocuğu göstermemek, velayet hakkının kötüye kullanılması olarak kabul edilir. Bu davranışın sistematik ve sürekli hale gelmesi durumunda, kişisel ilişki kurma hakkı engellenen ebeveyn, velayetin değiştirilmesi davası açabilir. Mahkeme, çocuğun üstün yararını zedeleyen bu tutumu ciddi bir gerekçe olarak değerlendirerek velayeti diğer ebeveyne verebilir.

Manevi Tazminat Davası: Kişisel ilişki kurma hakkınızın engellenmesi, kişilik haklarınıza bir saldırı niteliğindedir. Bu durumun yarattığı elem, keder ve üzüntü nedeniyle, karşı tarafa manevi tazminat davası açma hakkınız bulunmaktadır.

Çocuk Gösterilmezse Nereye Başvurulur ?

Önceden Çocuk Teslimi Yapılmazsa Ne Olur durumuna yani çocuk teslim edilmezse icra müdürlüğüne gidilmekteydi. Ancak yeni düzenlemeler ile icra müdürlüğüne başvuru yapılmıyor. İcra Müdürlüğü yerine Adliyede bulunan ADHSM birimine başvuru yapılması gerekmektedir.

Çocuk Gösterilmezse Yeni Sistemin Avantajları Neler ?

• Çocuk odaklıdır: Zorla alma değil, güvenli geçiş sağlanır
• Uzman eşliğinde yapılır: Psikologlar ve pedagoglar süreci yönetir
• Aileler arasında yumuşama sağlanır: Taraflar çatışmadan uzaklaştırılır
• Travmatik müdahaleler azaltılır: Eskisi gibi “polisle alma” görüntüleri yok

Çocuk Teslimi Yapılmazsa Ne Olur ?

Çocuk Teslimi Yapılmazsa Ne Olur? Sorusunu kısaca bu makalemiz ile cevaplamaya çalıştık. Yukarıda belirtildiği üzere yeni düzenlemeler doğrultusunda adli makamlarca yerine getirilmektedir.
Velayet hakkı sizde olmasa bile, çocuğunuzla kişisel ilişki kurma hakkınız mahkeme kararı ile güvence altına alınmıştır.
Yeni uygulamayla artık bu hakkınızı ararken ne icra dairesine gitmek zorundasınız, ne de çocuğunuzu zorla almak gibi görüntülerle karşılaşıyorsunuz. Çocuk Teslimi Yapılmazsa Ne olur sorusuna cevap aradığımız bu makalemizin yanı sıra Aile hukuku ile ilgili diğer makalelerimizi takip edin.